تفلیس یا تبلیسی پایتختگرجستاناست و در دو طرف رود کور گسترش یافته و دارای مساحتی معادل 350 کیلومتر مربع و جمعیتی معادل1.345.000نفر است .
موقعیت مکانی :
تفلیس مرکز صنایع و مرکز اجتماعی و فرهنگیتور گرجستاناست . علاوه بر این، در مسیر پروژه مهم انرژی جهانی (خط لوله باکو-تفلیس-جیحان) واقع شده است. همچنین شهر تفلیس در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و به همین دلیل از دیرباز برای کشورهای بزرگی مانند روسیه ، ترکیه ، ارمنستان و آذربایجان از اهمیت بالایی برخوردار است . هم اکنون هم به دلیل استقبال کشور های همسایه ازتور تفلیس، این شهر از نظر درآمد توریستی برای گرجستان از اهمیت بالایی برخوردار است .
افسانه پیدایش تفلیس :
مورخان معتقدند نام گرجی شهر یعنی تبلیسی از افسانه ای برخاسته . طبق این افسانه در هزاره پنجم قبل از میلاد مسیح این منطقه جایی کهتفلیسکنونی قرار دارد پوشیده از جنگل های سرسبز بوده . روزی پادشاه گرجیVahtang Gorgasal برای شکار به این منطقه می آید و شاهین خود را برای شکار یک قرقاول میفرستد بعد از مدتی که خبری از شاهین نشد در جستجوی آن به چشمه های آب گرم گوگردی برمیخورند و چون پادشاه بسیار از دیدن آنها تعجب کرده و لذت برده بود دستور میدهد در این محل شهر بنا سازند و نام آن را به واسطه چشمه های آب گرم تیبلیسی که به معنای گرم و ولرم است بگذارند .
تاریخ تفلیس :
طبق منابع در نیمه دوم هزاره چهارم افرادی در این منطقه ساکن بودند و در زمان پادشاه گرجی واراز باکور (Varaz-Bakur) قلعه ای در این منطقه بنا شد در اواخر همان قرن قلعه به دست پادشاهان ایرانی افتاد . در قرن پنجم پادشاهان گرجی دوباره شهر و قلعه را باز گرفتند وتفلیسرا پایتخت اعلام کردند اما تا قرن ششمتفلیساز اهمیت خاصی برخوردار نبود تا اینکه با شروع معاملات و تجارت با کشور های اروپایی از اهمیت و موقعیت استراتژیکی برخوردار شد .تفلیسنه تنها برای پادشاهان گرجی دارای اهمیت بالایی بود بلکه به عنوان منطقه ای که اروپا را به آسیا متصل میکرد داراری اهمیتی خاص برای تمام کشورهای منطقه بود برای همین تبدیل به نقطه ای برای نمایش قدرت سلجوقیان ، ایرانیان ، اعراب و بیزانس شد و از پادشاهی به دست پادشاه دیگر افتاد . به همین دلیل است که امروزه هم با دیدن آثار مختلف به سبک و معماری های مختلف متوجه این کشمکش قدرت میشویم .
در بین سال های 570 -580 تفلیس تحت حکومت ایرانیان بود در سال 627 تحت حکومت بیزانسی ها در آمد و در بین سال های 736 تا 1068 در دست حکومت های مختلف اعراب بود و در سال 1068 توسط پادشاه سلجوقی آلپ ارسلان فتح شد .
در سال 1122 پادشاهی به نام داود وارد شهر شد و حاکمیت کامل را بر دست گرفت و مرکز دولت ایالات گرجستان را از کوتائیسی به تفلیس منتقل کرد و از آن به بعد تفلیس پایتخت شد . در قرن 12 و 13 که اوج پیشرفت گرجستان و به اصطلاح سال های طلایی آن بود ،تفلیسهم پیشرف چشمگیری داشت و جمعیت آن به 80.000 نفر رسید . شهر مبدل به مرکز فرهنگ ، شعر و ادبیات کشور شد . در همین دوره بود که هنرمند بزرگ گرجی شوتا روستاولی به دستور ملکه کار خود را درتفلیسپیش گرفت و به احتمال بسیار زیاد داستان حماسی مشهور خود به نام پلنگینه پوش را در همین جا نوشت . این دوره همواره به عنوان دوره طلایی گرجستان یاد میشود .
متاسفانه دوره طلاییتفلیسیک قرن هم طول نکشید و در سال 1236 با حمله مغول ها ، گرجستان تحت حکومت مغول ها در آمد و در صد سال آینده هم از نظر سیاسی و هم از نظر فرهنگی به شدت تحت تاثیر مغول ها قرار گرفت در سال 1320 مغول ها از کشور رانده شدند و بار دیگرتفلیسپایتخت پادشاهان گرجی شد اما باز هم این ثبات دوامی نداشت تا قرن 18 باز تحت قدرت های مختلف قرار گرفت و توسط پادشاهانی همچون تیمور لنگ ، جهان شاه ، اوزون حسن ، آقا محمد خان قاجار بارها ویران شد .
شهر های خواهر خوانده تبلیسی :